Parafia Rzymskokatolicka
Matki Bożej Różańcowej
w Lisiej Górze

Terytorium parafii:

Lisia Góra

Historia kościoła

Miejsce, na którym rozłożyły się zabudowania Lisiej Góry, to jedno z ostatnich znaczących wzniesień Pogórza Karpackiego. Stad, przy sprzyjającej pogodzie widać Tatry, oddalone o ok. 150 km. Lisia Góra jest stolicą Gminy oddaloną od Tarnowa 7 kilometrów i leży na skrzyżowaniu dróg, jednej wiodącej z Tarnowa ku Warszawie, drugiej - na wschód do Mielca. Wiemy, że parafia powstała tutaj najprawdopodobniej w drugiej połowie XIV wieku, a więc w czasie założenia samej wsi, co stało się na mocy dyplomu lokacyjnego króla Kazimierza Wielkiego w roku 1354.

W kronice parafialnej czytamy: "W środku wsi Lisia Góra przed rokiem 1368 był kościół drewniany pod wezwaniem św. Wojciecha" . Fakt ten potwierdza Jan Długosz w "Liber Beneficiorum" (1470 r.). W miejscu obecnej świątyni stał wówczas niewielki drewniany kościółek ufundowany przez Leliwitów Tarnowskich. Służył on parafianom przez wiele lat, bo aż do roku 1710, kiedy to spłonął doszczętnie z całym wyposażeniem. Należy pamiętać, iż Lisia Góra była przez lata bardzo dużą parafią, gdyż obejmowała okoliczne wsie. I tak w 1665 r. należały do niej oprócz Lisiej Góry : Żukowice, Śmigno, Pawęzów, Lipiny, Zaczarnie, Kobierzyn, Łukowa, Wymysł, Wychylówka, Breń, Piaski i Krzyż.

Dzieła budowy nowej, murowanej świątyni barokowej (z zachowaniem poprzedniego wezwania), podjął się jej ówczesny administrator, ks. Maciej Schabowicz . Budowa trwała od roku 1716 do 1728. Konsekracji dokonał w dniu 17 października 1734 r. ks. biskup Michał Kunicki. Został też wyznaczony dzień obchodzenia rocznicy poświęcenia kościoła na pierwszą niedzielę po święcie przeniesienia relikwii św. Wojciecha. Niedługo potem, bo już w 1747 r. znów kościół został dotknięty pożarem. Przy okazji prac remontowych i budowlanych wykonano chór muzyczny i dwa boczne ołtarze - św. Jana Nepomucena i św. Antoniego. Podobnie duża inwestycja miała miejsce dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Wydłużono wtedy nawę główną, dobudowano zakrystię od strony południowej.

Obecnie w centrum wsi znajduje się kościół, którego jasną sylwetkę widać z daleka. Jest otoczony kamiennym murem, w którym od zachodu jest brama, a z jej słupów podporowych witają, patrzące z góry postaci czterech Ewangelistów.

Wejście do murowanej, barokowej świątyni poprzedza kruchta, stanowiąca podstawę wieży dzwonnej. Dalej, za oszklonymi drzwiami wsparty na dwóch solidnych filarach chór, do którego wejście znajduje się w przedsionku. Istnieje też wejście dodatkowe od południa przez tzw. babiniec. Klasycznie zorientowany kościół (wschód - zachód) jest jednonawowy, z prezbiterium od strony wschodniej. Sklepienia kolebkowe pokryte są XX-wieczną polichromią, nad prezbiterium wyobrażającą sklepienie niebieskie z gwiazdami, a centralnie, w owalu, postać anioła. Na łukach ścian nawy widnieją postaci apostołów, po pięć z każdej strony i dwie na ścianie zachodniej chóru. Centralnie, nad nawą główną, umieszczono scenę pokłonu Trzech Króli w stajence betlejemskiej, bliżej zaś chóru sceną wyobrażającą Pana Jezusa, dobrego Pasterza. Malowidła ścienne zostały wykonane w 1925 r. przez Stanisława Gucwę . W oknach, umieszczonych symetrycznie po obu stronach nawy głównej współczesne witraże z motywami kwiatowymi.

U szczytu prezbiterium ołtarz główny, barokowy, drewniany, w kolorze niebieskim, z licznymi złocieniami i srebrzeniami i z dwiema bramkami po bokach, nad którymi umieszczono figury - św. Wojciecha, z jednej i św. Stanisława, z drugiej strony. Najważniejszego miejsce ołtarza, czyli tabernakulum, strzegą dwaj aniołowie w otoczeniu apostołów, Piotra i Pawła. Ponad tabernakulum widzimy obraz Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem, nazywany cudownym (trzykrotnie ocalałą w pożarach!). Pochodzi on prawdopodobnie z początku XVIII w. W szczycie ołtarza znajduje się owalny obraz Matki Bożej trzymającej na ręku Dzieciatko Jezus.

Na tzw. tęczy belka drewniana z krucyfiksem w tradycji późnogotyckiej i z późnobarokowymi rzeźbami Matki Bożej Bolesnej i Jana Ewangelisty. U wejścia do prezbiterium dwa ołtarze, z lewej - św. Antoniego, z prawej - Serca Jezusowego. Na lewej ścianie nawy piękna rokokowa ambona, zdobiona rzeźbami czterech Ojców Kościoła: św. Augustyna, św. Ambrożego, św. Grzegorza i św. Hieronima. Na szczycie ambony figura Niepokalanej Maryi Dziewicy. Po przeciwnej stronie nawy mamy klasyczną chrzcielnicą, wykonaną z drewna, w kolorze czarnym. Wewnątrz naczynie miedziane na wodę sakramentalną. Chrzcielnica ustawiona jest na okrągłym, drewnianym postumencie. Oprawą dla niej stanowi drewniany zaplecek, na którym płaskorzeźba ze sceną chrztu Pana Jezusa. Zwieńczenie zaplecka stanowi ozdobny baldachim, na szczycie którego widzimy postać Boga Ojca wspartego na kuli ziemskiej.

Parafia lisiogórska zasłynęła z kultu maryjnego za sprawą wspomnianego obrazu Matki Bożej Różańcowej, który uznano jako cudowny po trzykrotnym ocaleniu go z pożaru. Jak podają źródła, istniało tu też od dawna Bractwo Różańcowe, skoro dokument wizytacji parafii z 1665 roku potwierdza, iż Bractwo to posiadało obraz Najświętszej Maryi Panny "wieloma srebrnymi wotami przyozdobiony". Obraz ten został zrabowany przez Kozaków, a na jego miejsce umieszczono inny, podobny do pierwotnego.

Wśród sakralnych skarbów kościoła w Lisiej Górze należy wymienić ornat barokowy z haftem kwiatowym, barokowe feretrony z obrazami Matki Bożej Różańcowej, św. Izydora, św. Marii Magdaleny pokutującej, a także feretron neogotycki z końca XIX w. z wieloma malowidłami; m.in. Matki Bożej Różańcowej, postaciami świętych oraz scenami tajemnic różańcowych.

Bardzo interesujące jest także archiwum parafialne, gdzie przechowuje się księgi chrztów, małżeństw i zgonów, datowanych od lat dwudziestych XVIII w.

Kronika parafialna odnotowuje również wiele zdarzeń historycznych, które są ściśle powiązane z dziejami wsi. Znajdziemy w niej choćby dokładny opis tragicznych wydarzeń z czasu rabacji galicyjskiej 1846 r., mających miejsce w samej Lisiej Górze i najbliższej okolicy. Nie omijały jej też straszliwe epidemie cholery z lat 1832 i 1846-48. Lisia Góra była też świadkiem zdarzeń wojennych tzw. potopu szwedzkiego, przemarszu wojsk kozackich, smutnych czasów pod zaborem austriackim, a także kolejnych dwu wojen światowych. Na terenie parafii znajdują się oprócz kościoła parafialnego jeszcze dwa kościoły, w Śmignie kościół rektoralny i w Brniu filialny.

Duszpasterze

• ks. Krzysztof Bułat

  Proboszcz
  data święceń 1995-06-03
  w parafii od 2021-08-14
  

• Ks. Witold Warzecha

  wikariusz
  data święceń 2007-05-26
  w parafii od 2024-09-01
  

• Ks. Jan Pytka

  rezydent
  data święceń 1971-05-30
  w parafii od 2011-10-15
  

• Ks. Mieczysław Pyrek

  rezydent
  data święceń 1976-06-06
  w parafii od 2017-10-01
  

Grupy religijne w parafii

• 41 Róż Różańcowych
  Akcja Katolicka
  Caritas
  Dziewczęca Służba Maryjna
  Grupa Modlitewna Św. Ojca Pio
  Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
  Lektorzy
  Ministranci
  Rodzina bł. Edmunda Bojanowskiego
  Siłownia